گزارش و مصاحبه در مورد جشنواره هنر محیطی خلیج فارس در سایت موزه سبز امریکا

پس از اینکه گزارش جشنواره هنر محیطی خلیج فارس در سایت شخصی من منعکس شد و مجله الکترونیک آن به چندین هزار ایمیل ارسال شد،  از طرف آقای سم باور ایمیلی دریافت کردم که می‌خواست قسمت‌هایی از از مطلب سایت را برای سایت موزه سبز امریکا استفاده نماید. در ایمیلی که برای همه کاربران خود ارسال کرده بود، جشنواره هنر محیطی خلیج فارس را به عنوان یک رویداد خاص ژانویه سال ۲۰۰۷ معرفی کرده بود.

اولین بار چگونه جزیره هرمز بواسطه وبسایت شخصی احمد نادعلیان در عرصه بین المللی معرفی شد؟

و پس از ارسال سؤال هایی که علاوه بر گزارش هنر محیطی پلور رویداد جنوب را به صورت گزارش و گفتگو تنظیم کرد در سایت گرین می‌وزیم به زبان انگلیسی منتشر کرد.

خبر جشنواره هنر محیطی خلیج فارس که به عنوان اولین خبر سال نو میلادی 2007 در صدر اخبار  موزه سبز به هزاران مشترک علاقمند به محیط سبز و هنر سبز ارسال شد.  در این خبر این جشنواره یکی از محیج ترین و جذاب ترین واقعه زیست محیطی معرفی شد. از دید مدیران موزه این خبر نوید بخش سالی محیج و پر بار است.

سم باور در ایمیش نوشته بود:

” exciting events and opportunities, new art and a fascinating report from our artist friend Ahmad Nadalian in Iran. This promises to be an exciting year and we look forward to … “

انعکاس خبر جشنواره هنر محیطی خلیج فارس در سایت  موزه سبز با توجه به اعتبار آن یک موفقیت بزرگ فرهنگی برای ایران بود. در آن زمان توضیح  داده بودم “تداوم و توسعه این جشنواره را موثر ترین و موفق ترین راه صیانت از جغرافیا و حفاظت و از حریم فرهنگی ایران دانست. با توجه با اینکه پیامدهای این حرکت فرهنگی در محافل بسیار ی مطرح میشود، از نهادها و مدیران فرهنگی تقاضا دارم که از این حرکت هنری که هنرمندان آن همه جوان هستند حمایت کنند.  پیشنهاد می نمایم جزیره هرمز به عنوان یک پایگاه برای این مهم نمادین در نظر گرفته شود.  

***

گزارش:  جشنواره ی هنر محیطی در خلیج فارس

احمد نادعلیان

در شروع گزارش ضمن معرفی عکسی که نام خلیج فارس را به انگلیسی بر ساحل کار شده بود آمده است:

“Young Iranian artists use stones on the beach to protest against a campaign which seeks to change the name of the “Persian” Gulf.”

“هنرمندان جوان ایرانی با استفاده از سنگ ها در ساحل با جریانی که در صدد تغییر نام “خلیج فارس است” مقابله کردند.”

این گزارش بر اساس نوشته های احمد نادعلیان تنظیم شده است و شامل مصاحبه ای اینترنتی است که  آقای سام باور از موزه ی سبز با این هنرمند داشته است.

یک جشنواره ی هنر محیطی اخیرا (1 تا 5 ژانویه 2007) در ساحل بندر عباس و جزایر هرمز و شیخ اندرابی در خلیج فارس برگزار شد. بیش از سی هنرمند گونه های مختلفی از مجسمه های ماسه ای و چیدمان های محیطی را اجرا کردند. در ابتدا هدف مرکز هنر های تجسمی هرمزگان برای جشنواره  هنر محیطی خلیج فارس برگزاری یک کارگاه مجسمه های ماسه ای و سنگی بود.  به عنوان مدیر کارگاه رویکردی جدیدی را جایگزین کردم و حالا نتیجه آن و تداومش برای همه خوشایند است. آنچه که به عنوان کارگاه 3 روزه شروع شد حال به صورت اتفاق سالانه زمستانی تداوم خواهد داشت.

با برنامه ریزی مرکز بین المللی هنر پردیس در ایران در این هفته (22 ژانویه) بیش از 25 هنرمند از دیگر شهر های ایران به خلیج فارس سفر میکنند و در کنار هنرمندان بومی آفرینش هنری در طبیعت را ادامه میدهند.

در 21 ماه مارس سال نو ملی ما آغاز خواهد شد و ما 2 هفته تعطیلی داریم بیش از 2 میلیون از مردم ایران از ناحیه خلیج فارس بازدید خواهند کرد.  ما در نظر داریم منتخب مستندات تصویری این حرکت هنری را در طول مدت تعطیلات ملی به نمایش بگذاریم. ما از مردم دعوت کنیم که زیبایی جزیره هنرمز و  هنر محیطی را تجربه کنند.

هرمز 40 کیلومتر مربع وسعت دارد و حدود 7 هزار نفر جمعیت اما جزیره شیخ اندرآبی خیلی کوچک و باریک است. تنها 35 متر پهنا و 400 متر طول دارد و خالی از سکنه است. فقط یک مکان مقدس به صورت یک بقعه کوچک در مرکز جزیره با استفاده از آجر و گچ ساخته شده است (مقبره نیست افراد بومی میگویند بعد از یک خواب قداست پیدا کرد).

برای این جشنواره ما بودجه کمی داشتیم (کمتر از 800 دلار آمریکائی برای کل جشنواره و این مبلغ برای سه روز اول بود).  با تشکر از نهادهای بومی مثل اداره فرهنگ هرمزگان که این هزینه را تامین کردند.   یکی از اعضای شورای اسلامی هرمز  و  نگهبان قلعه پرتقالی ها که با محبت شان هنرمندان را در خانه ی خویش اسکان دادند. این نوع بودجه ها در شهرهای کوچک بسیار زیاد تلقی میشود.  آنها توانائی مالی را برای حمایت و اتفاق های فرهنگی ندارند. اما بودجه متداول برای یک اتفاق در پایتختی مثل تهران نیست. برای یک مثال یک سمپوزیوم بین المللی مجسمه در اسفند ماه در شهر تهران به وسیله شهرداری برگزار خواهد شد و بیش از 700 هزار دلار آمریکائی هزینه خواهد شد اولین جایزه این سمپوزیوم 70 هزار دلار آمریکاست و 7 هنرمند جایزه دریافت خواهند کرد.

هنرمندانی که در جشنواره هنر محیطی خلیج فارس مشارکت داشتد بسیار جوان هستند و با در نظر گرفتن بودجه این اتفاق (کمتر از 800 دلار آمریکائی برای کل جشنواره) نتایج آن فوق العاده بوده است.

در سال های اخیر جشنواره های دیگری برگزار شده که هنرمندان با استفاده ازماسه یا برف مجسمه ساخته اند. هدف اصلی این جشنواره ها حفاظت از طبیعت و محیط  نبوده است.  آنها اغلب به وسیله مقامات محلی ترتیب داده شدند که نظر گردش گران را به آن نواحی جلب کند.

برای برگزاری جشنواره در خلیج فارس در ابتدا تمیز کردن محیط ضروری به نظر میرسید.  “مردم زباله میسازند اما ما با استفاده از زباله ای که در ساحل پیدا شده مردم را ساختیم.”   در پایان هنرمندان تمامی زباله ها را جمع آوری کردند و با کمک شهرداری بندر عباس از آن ناحیه انتقال دادند.

شرکت کنندگان جشنواره با استفاده از ماسه های ساحلی و صخره ها کارهای متعددی را انجام دادند.

من با الهام از نمونه مهر های استوانه ای باستانی یک مهر استوانه ای بزرگ ساختم و در طول ساحل تصویر ماهی را چاپ کردم.  در پایان این مهر استوانه ای در ساحل اقیانوس رها شد و به یک ماهی گیر ناشناس هدیه شد.  خیلی زود پس از مراجعت به مکانی که مهر رها شده متوجه شدم که هدیه پذیرفته شده است.

هرمز یکی از رنگین ترین جزایری است که در دنیا وجود دارد “این جزیره را خداوند نقاشی کرده است.”

هنرمندان با استفاده از خاک های رنگی طبیعی کارهای هنری متعددی را خلق کردند.  ما برای نقاشی های موقتی بر روی سنگ ها و ایجاد نقش مایه ها بر ساحل از خاک استفاده کردیم. این رنگها کاملا طبیعی هستند و هیچ صدمه ی متوجه محیط زیست نخواهد شد.

متاسفانه یک شرکت بومی این خاک با ارزش را صادر میکند و این خاک در صنایع استفاده میشود.  این در حالیست که اغلب مردم هرمز فقیر و در آمدی ندارند  و بسیاری از آنها از دولت کمک مالی میگیرند. ما هنرمندان قصد داریم که ارزش این خاک را به عنوان یک ماده هنری معرفی کنیم.   ما از همه هنرمندان سراسر جهان دعوت می کنیم که از این جزیره زیبا بازدید کنند.

علاوه بر نقاشی بر خاک من با استفاده از خاک سرخ بومی به نام “گلک” چهره ها و دست های دانشجویان را نقاشی کردم.

این خاک سرخ برای تهیه ی غذائی به نام سوراق استفاده میشود که یک غذای سنتی است و شامل خاک طبیعی نوعی ماهی و نارنج است.  معمولا سوراق به همراه نان صرف میشود.  تجربه نشان داده این خاک رنگی تاثیر منفی برای بدن ندارد. در نتیجه ما از استفاده این خاک به عنوان رسانه هنری لذت بردیم.

با شکوه ترین لحظه زمانی بود که ما با استفاده از خاک سرخ (سوراق) بر روی نان نقاشی کردیم و سپس نان نقاشی شده را با هم خوردیم.  ما هنرمندان واقعی هنر زمین بودیم: یک پیوندی بین خاک و هنر و …..

مصاحبه با احمد نادعلیان

من یک محیط گرا هستم و علاقه بسیاری به تعامل و رسانه های جدید در هنر دارم. به عنوان یک هنرمند کار من عمدتا ملهم ازمحیط است.  رسانه جدید نقش مهمی را بازی میکند تا اینکه من بتوانم مفاهیم کارم را با دیگران بیان کنم.  محیط طبیعی و اجتماعی هر دو آنچه که من انجام میدهم را شکل میدهند.

من علاقه بسیاری به کارهای تعاملی دارم .  زمانی که من در خارج از کارگاه کار میکنم من با مردم بومی یا یک مخاطب تعامل میکنم.  من تحمیل کردن یک نوع روایت به مخاطب را دوست ندارم.

من همیشه علاقه دارم که پل یا پیوند ایجاد کنم. پل بین نمادهای کهن و رسانه جدید.  پل بین هنر عامه و هنر روشنفکرانه.   من میخواهم هنر روشنفکری را به نواحیی ببرم که مردم عادی زندگی میکنند و از سوی دیگر علاقهمندم که ارزش های موجود در فرهنگها و هنر عامه به مراکز هنری که هنر روشنفکری ترویج دارد بیاورم.

من علاقه شدیدی دارم که مسائلی که بومی هستند را انتخاب و آنها را جهانی کنم. امروزه بحران های محیطی را میتوان در هر دو دهکده ما و همچنین در دهکده جهانی دید.  امر مشترکی درباره پل بین محیط گرایان ایرانی و امریکائی صدق میکند. علی رقم همه منازعات سیاسی ما میتوانیم گفتگو داشته باشیم و درباره آینده سیاره ای که در آن زندگی میکنیم فکر کنیم.  ما در دو کشور متفاوت ، اما در یک زمین زندگی میکنیم و خدای واحد همه ملل را خلق کرده است.

یکی از اهداف من این بود که بگویم همه چیز سیاست نیست.  سی ان ان، بی بی سی و یورو نیوز همواره در مورد سیاست در ایران صحبت میکنند.  من میخواهم بگویم که در ایران گل، درخت و مردمی که عاشق طبیعت هستند نیز وجود دارند.

من درباره محیط و هنر سایر کشورهای خاورمیانه شناخت کافی ندارم.   دو کشور همسایه ما  (عراق و افغانستان) برای سالیان زیادی درگیر جنگ شده اند. در چنین شرایطی نجات انسان مسئله عمده است و بدیهی است که در طول جنگ طبیعت قربانی میشود.

فعالیت های من به عنوان یک مدیر مرکز هنرهای محیطی جدید نیست از سال 1996 در طول بهار و تابستان به اتفاق خانواده ام در طبیعت زندگی کرده ام و بر هنری سبز تاکید داشته ام.   اولین جشنواره هنر محیطی ما در تابستان 2003 برگزار شد بیش از 60 هنرمند جوان در این جشنواره مشارکت داشتند. 4 تا از هنرمندان هنرمندان بین المللی بودند یک هنرمند از انگلستان (فرگاس میکل جان) بو که فیلم مستند در مورد هنر جدید در ایران به نام “بعد از پردیس” را تولید کرد. در کنار این هنرمند ما میهمانی از آلمان، آمریکا و  هلند نیز داشتیم.

از سال 2003 تا کنون ما بیش از 20 هنرمند بین المللی در پردیس حضور داشتند و چند صد هنرمند جوان از باغ کوچک “پردیس”  لذت برده اند.  برای فعالیت ها در مرکز بین المللی پردیس تا کنون ما هیچ کمکی از دولت دریافت نکرده ایم.  اسکان هنرمندان جوان ایرانی رایگان بوده است.  اما هنرمندان بین المللی هزینه سفر و اجرای کارشان را میپردازند.

اخیرا من پیشنهادات بسیاری را از دیگر شهر های ایران دریافت کردم که خواهان حمایت پردیس از هنر محیطی هستند.  من یقین دارم در آینده نزدیک ما یکی از قوی ترین جریانات هنر زیست محیطی را در ایران خواهیم داشت چند دلیل برای این امر دارم.  ما یکی از جوان ترین جمعیت ها را در جهان داریم. 50 درصد جمعیت در ایران جوانتر از 35 سال هستند.  ما در طبیعت ایران تنوع را داریم.  ما کوه ها، جنگل ها ، کویر و …… را داریم. میتوان گفت که  شما میتوانید برف را در تابستان ببینید و میتوانید در زمستان شنا کنید.

ما فرهنگ صنعتی را از غرب اقتباس کردیم. اما متاسفانه ما فرهنگ مراقبت از طبیعت را یاد نگرفتیم .   به طور سنتی هر محصولی به گونه ای بسته بندی میشد که آسیبی برای طبیعت نبود.  در نتیجه هر چیزی بازیافت میشد اما امروزه به عنوان نتیجه بسته بندی هر غذا یا محصول آلودگی را در طبیعت میبینم.

در ایران اشخاص و گروه های بسیاری وجود دارند که از این حقیقت آگاهی دارند و سعی میکنند که طبیعت و منابع آن را حفاظت کنند.   اما آنها هنرمند نیستند.  آنها از هنر به عنوان یک زبان قوی برای ایجاد اگاهی از بحران های محیطی استفاده نمیکنند.

من هنرمندانی را میشناسم که در داخل شهرها کار میکنند و یا اینکه کارهایشان را در نگارخانه ها ارائه میدهند. کارهای آنها میتواند به عنوان هنر زیست محیطی طبقه بندی شود.  اما اغلب هنرمندان محیطی در ایران که بسیار جوان نیز هستند با پردیس مرتبطند.

آموزش های مذهبی پیش از اسلام مثل زرتشتی، مانوی، مهر پرستی و مذهب متاخر اسلام در ایران همه تاکید بر مراقبت از طبیعت دارند.  این فرهنگ فراموش شده است. ما در نظر داریم آیین های گذشته را که طبیعت را تجلی خداوند محسوب میکرد را دوباره احیاء کنیم.

در پایان از خواهشمندیم از وب سایت احمد نادعلیان و جشنواره محیطی در خلیج فارس بازدید نمائید.

انتشار این گزارش و مصاحبه سایت موزه سبز امریکا مجددا توسط خبرگزرای ایسنا گزارش شد. 

اثر جشنواره خلیج فارس احمد نادعلیان در تقویم محیطی 2009 امریکا

هنر معاصر در دنیای طبیعی

سال بعد یکی از آثار من در دیماه 1385 در ساحل بندر عباس اجرا شده بود برای تقویم دیواری هنر محیطی انتخاب شد. 

ماهی های رویائی

هنرمند ایرانی احمد نادعلیان به واسطه ی تصاویر حکاکی شده ماهی و موجودات دیگر بر روی سنگهای رودخانه های سراسر جهان شناخته شده آنها را به عنوان هدایایی به آبها یا اینکه توسط ساکنین محلی کشف شوند به جا میگذارد. چاپهای روی شن وی از یک فن چاپ باستانی در ایران که استوانه های سنگی حکاکی شده را برای خلق طرحها و نقوش پی در پی و تکراری مورد استفاده قرار میدهد الهام گرفته شده اند. نادعلیان میگوید: به عنوان بخشی از جشنواره هنر محیطی خلیج فارس من مهر استوانه ای بزرگی ساختم و توسط آن تصاویر ماهی را در طول ساحل چاپ کردم . سپس این مهر استوانه ای در ساحل باقی میماند تا توسط آب اقیانوس (دریا) از آنجا برده شود یا به ماهیگیری ناشناس اهدا میشود که ممکن است آن را کشف کند. خیلی زود بعد از آن متوجه میشوم که این هدیه پذیرفته شده است.

بر طبق یک سنت در شمال ایران تصاویر ماهی و مار میتوانند نشانه ای از گنج و حاصلخیزی باشند. به واسطه ی حک کردن تصاویر آنها روی مهرهای استوانه ای و صخره های رودخانه نادعلیان در طلب التیام (شفا) روح رودخانه ها و سواحل فراموش شده است. من همواره علاقمند به ایجاد (ساختن) پل بوده ام. پلهائی بین نمادهای باستانی و رسانه های نو (جدید) بین هنر عامه و هنر عقلانی. کار نادعلیان تنها یک اجرا نیست که شکلی از پرستش و نیایش است. ” هنر نعمتی را به ما عرضه میدارد و در پی ایجاد هماهنگی با گذشته زمین و بهشت است.”

استفاده از متن و عکسهای نادعلیان در سایت های دیگر ممنوع است.

ادامه دارد

Views: 1