English
ریشه یابی مهرهای استوانه‌ای نادعلیان
مهرهای نادعلیان ریشه در مهرهای باستانی ایران، به‌ویژه مهرهای استوانه‌ای و مسطح دوران ایلامی، عیلامی و هخامنشی دارند. برای دو هزار پانصد سال مهر استوانه ای منسوخ شده بود. چون مهرهای هخامنشی به بعد به صورت مسطح و تخت هستند. مهرهای کهن ابزار اداری، مالکیتی، آیینی و گاه حکومتی بودند و حامل نمادهای مذهبی یا اسطوره‌ای بودند (مثل خدایان، حیوانات مقدس، پادشاهان، جنگ‌ها یا آیین‌ها) بودند. نادعلیان پس از دیدن نمونه هاب گلی و سنگی در موزهای مختلف دنیا از آنها الهام گرفت.
تفاوت مهرهای نادعلیان با مهرهای باستانی
نادعلیان این سنت را بازتکرار نمی‌کند بلکه آن را به یک بیان معاصر تبدیل می‌سازد. او ابعاد مهر ها را بزرگ کرد, بر روی ماسه ها ی سواحل و کویر و بستر گلی دریاچه های خشک شده چاپ کرد. گاه با بازیافت مواد مهر ساخت. و حتی دوچرخه ای که چرخ هایش به صورت مهر استوانه ای عمل می کرد. کارهای نادعلیان صرفاً بازآفرینی تاریخی نیستند، بلکه مهرهای جدید را در بستر وابعاد مختلف اجرا کرد. مقیاس بزرگ نتیجه و کارکرد کاملا متفاوتی را نشان می دهد. او از نماد های طبیعی و اسطوره ای برای بیان مفاهیم نو مانند صلح، دوستی، محیط زیست و همزیستی فرهنگی بهره برد. در واقع، نادعلیان باستان‌شناسی فرهنگی را به هنر معاصر پیوند می‌دهد و عمل مهر زدن بر ماسه‌ها را نوعی آیین و بازآفرینی میراث کهن در بستر طبیعت می‌داند. در گذشته کارکرد مهر بیشتر اداری و شخصی بود (نشانه‌ی مالکیت، قدرت یا مشروعیت)، اما در آثار نادعلیان کارکرد نمادین و هنری دارد. او مهر را به ابزار گفت‌وگو و مشارکت فرهنگی تبدیل کرده است. این مهرها زبان تصویری ویژه‌ای دارند که هم به حافظه تمدنی منطقه اشاره می‌کند و هم بر تجربه زیسته هنرمند در جزیره‌ها و طبیعت خلیج فارس استوار است نادعلیان صورت زن، مادر، حیوانات، امواج و خطوط ارگانیک صخره‌ها را به شیوه‌ای نمادین و امروزی حک می‌کند به همین دلیل این مهرها در عین داشتن ساختار باستانی، محتوایی کاملاً نو و اجتماعی پیدا می‌کنند بنابر این مهرهای نادعلیان کارکردی کاملاً متفاوت دارند او مهر را به رسانه‌ای شاعرانه، شخصی و زیست‌محیطی تبدیل می‌کند که نه برای ثبت قدرت بلکه برای روایت طبیعت و انسان شکل می‌گیرد در مهرهای او به جای عناصر رسمی و قدرت‌محور، نمادهای مادر، کودک، چهره زن، ماهی‌ها، پرندگان و عناصر زمین قرار دارد. در گذشته مهر یک شیء دائمی، قابل‌مالکیت و ثابت بود اما در آثار نادعلیان مهر وسیله‌ای برای ایجاد نقش‌های موقت است نقش‌هایی که روی خاک و شن ثبت می‌شوند و دوباره به طبیعت سپرده می‌گردند.
پیام زیست‌محیطی مهرها
مهرهای استوانه‌ای نادعلیان ماهیتاً حامل پیام‌های زیست‌محیطی‌اند. آنها یادآور رابطه بنیادی انسان با زمین و آب هستند. تصاویر و عناصر طبیعی در این مهرها نشان می‌دهد که طبیعت یک موجود زنده و مادر مشترک همه انسان‌هاست. نقش‌ها با حرکت چرخشی مهر روی خاک پدیدار می‌شوند و مخاطب را دعوت می‌کنند به جای تصرف طبیعت، با آن گفت‌وگو کند. فرم‌ها پیام می‌دهند که طبیعت نه پس‌زمینه، بلکه مرکز حیات انسان است و احترام به آن شرط ادامه زندگی است.
بازگشت به طبیعت و بی‌ضرر بودن
در مقایسه با کارهای نسل اول نادعلیان که کنده نکاری های نادعلیان در طبیعت که در بستر رودخانه ها انجام می شند به دلیل فرسایش طبیعی حرکت ، آب ، سیل که شن ها را به حرکت در می آورند به صورت طبیعی با گذشت زمان و به صورت طبیعی محو می شدند، مجموعه مهر ها که متاخر تر هستند، خیلی سزیحع تر محو می شوند. دوگانه اثر مهر سنگی به عنوان ابزار مانا و هنری میرا با هم توام هستند. او برای بستری که مهرها را به عنوان نقوش بر آنها نقش می زند از هیچ ماده شیمیایی، رنگ مصنوعی، چسب، رزین یا عنصر ماندگار استفاده نمی‌کند. بنابراین اثر هیچ نوع آلودگی، زباله یا تخریب بر محیط نمی‌گذارد. نقش‌ها کاملاً موقتی‌اند و پایدار نمی‌مانند. پس از مدتی با موج، باد محو می شوند و به چرخه طبیعت بازمی‌گردند. به دلیل در این آثار ناپایداری اثر مخرب انسان در طبیعت، پیام اصلی هنر اوست. در این روند او یادآور می شود که طبیعت باید فرصت بازسازی داشته باشد و انسان نباید بر آن نقش دائمی و مخرب تحمیل کند. به همین دلیل هنر او بخشی از اکوسیستم می‌شود و عاملی برای دست‌کاری آن نیست. این ویژگی باعث می‌شود مهر نه یک شیء تملکی، بلکه ابزاری برای پیوند دوباره انسان با زمین باشد.
Views: 0