اهمیت نمایشگاه ریکاردو زیپلولی در هرمز و ونیز

در سال 1391 نمایشگاه عکس های ریکاردو زیپولی با عنوان “یک خلیج ، یک تنگه و یک دریا”  که بین سالهای 1975 تا 1995 از بندر عباس، چاه بهار، جزیره هرمز و قشم گرفته شده اند در هنرمندسرای پردیس هرمز افتتاح شد.

ریکاردو زیپولی، یکی از ایران‌شناسان و عکاس مطرح ایتالیایی است. او در سال ۱۹۵۲ میلادی در شهر پراتوی ایتالیا به دنیا آمده است. زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران آموخته است. علاوه بر ادبیات سال ها به صورت حرفه ای از مناطق مختلف ایران عکاسی کرده است. علا‌قه او به عکاسی و سینما باعث شد که سال های زیادی با عباس کیارستمی در ارتباط باشد. نمایشگاه‌های مشترکی برگزار کردند. او سال ها ریاست بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ونیز را به عهده داشت. ادبیات عرفانی را تدریس می کرد. در کنار آن شعر معاصر ایران را ترجمه و به غرب معرفی کرد.

زیپولی از سال ها قبل فعالیت های فرهنگی هنریم را از سال ها قبل در سایتم پیگیری می کرد. او طی نامه ای به من اعلام کرده بود که علاقه مند است عکس هایی که دروران قبل از انقلاب از جزیره هرمز، قشم، بندرعباس و چابهار تهیه کرده بودند را در مرکز من به برای نمایش ارائه دهند.

سخت گیری ها نسبت اسکان دادن هنرمندان و گردشگران در مرکز من در جزیره هرمز هرمز موجب شد که بیشتر به صورت نگارخانه فعالیتم را ادامه دهم.

چگونه و چرا فعالیت هنرمند سرای مرکز پردیس در سال 1390 هرمز محدود و تعطیل شد؟

همزمان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز نسبت به فعالیت های من سخت گیر بود. با توجه به مشکلات سال های قبل از حضور آقای زیپولی برای برگزاری نمایشگاه او ابتدا موضوع را در تهران و مرکز هنرهای تجسمی مطرح کردم و طی نامه ای به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان نوشته شده که موافقت شود. نامه مفقود شد. پس از گم شدن نامه ای که از تهران ارسال شده بود  و پیگیری حضوری مکرر مجوزی صادر شد و در آن قید شده بود که با حراست اداره کل هماهنگی شود.

مجوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان برای برگزاری نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس هرمز

سخت گیری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به فعالیت های احمد نادعلیان در جزیره هرمز

مسئول حراست وقت به من گفت که چرا مدت زمان نمایشگاه طولانی است!؟. نمی دانم کجای ایران نمایشگاه عکس های  طبیعت و تاریخی مربوط به یک قوم را باید با حراست هماهنگ کنم؟ در آن زمان چنین امری رایج نبود. با اینوجود نمایشگاه برگزار شد و دستاوردهای خوبی داشت.

 

افتتاحیه نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز

در روز 27 آذر 1391 نمایشگاه 36 عکس ریکاردو زیپولی با عنوان “یک خلیج ، یک تنگه و یک دریا”  که بین سالهای 1975 تا 1995 از بندر عباس، چاه بهار، جزیره هرمز و قشم گرفته شده اند در هنرمندسرای پردیس هرمز افتتاح شد.   این نمایشگاه با حمایت دپارتمان مطالعات آسیائی و شمال آفریقای دانشگاه سا فوسکاری (Ca’ Foscari) ونیز در ایتالیا برگزار شد.  در روز افتتاحیه مردم و مسئولین شهر حضور داشتند. این دستاورد شگفت انگیز بود. چرا که یک مکان که پاتوق افراد بزهکار بود تبدیل به یک مرکز فرهنگی تمام عیار شده است.

عکس های آقای زیپولی از هرمز و بندر عباس مربوط به 38 سال قبل بودند و نوع زندگی مردم را نشان می دهند.

یکی از عکس های ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز. عکس مربوط به قبل از انقلاب بوده است

اهمیت این عکس ها علاوه بر وجه هنری آنها این بود که تاریخ فراموش شده ای را روایت می کرد. مردم هرمز می گویند زمانی سهمیه هر خانواده فقط دو و یا گاهی فقط یک ظرف آب در شبانه روز بوده است. تجسم و تصور آن برای ما سخت است. نکته ای که اهمیت دارد راوی تصویری این زندگی فراموش شده زبان فارسی را خیلی خوب صحبت می کند و در روز افتتاحیه با مردم عادی گفتگو می کرد.

یکی از عکس های ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز. عکس مربوط به قبل از انقلاب بوده است و زنان را در حال آب آوردن از برکه در اطراف بندر عباس نشان می دهد
یکی از عکس های ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز. عکس مربوط به قبل از انقلاب بوده است و زنی را در حال آب آوردن از برکه در جزیره قشم نشان می دهد

عکس های دیگری بودند که مربوط به اطراف بندر عباس بودند.  دورانی را نشان می دادند که زنان از برکه ها (آب انبارها) که احتمالا از محل زندگی آنها دور است آب می آورند. چرا زنان آورنده آب هستند؟ و چرا در شمال کشور زنان برنج را نشا می کنند.  شاید آب و رویش با فطرت زنانه سرو کار دارند.

یکی از عکس های ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز. عکس مربوط به قبل از انقلاب بوده است.

پوشش مردان، ابزار و لنج هائی که در پس زمینه هستند خیلی متفاوت هستند از آنچه که ما امروز می بینیم.

آقای زیپولی مجموعه 36 عکس را که بر روی سطح کاغذ کتان چاپ کرده اند به مرکز پردیس هدیه کردند.

احساس خوبی داشتم و به این نکته فکر می کردم که این متفاوت ترین افتتاحیه است. جای روشنفکران شهری خالی بود.  شب افتتاحیه مردم بسیاری تدریجا به نگارخانه آمدند.

 

افتتاحیه نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز
افتتاحیه نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز

در آن شب از شیرینی دانمارکی و نوشیدنی های تصنعی نارنجی رنگ خبری نبود.  میهمانان با نان محلی هرمز و سوراغ (خاک سرخ، نوعی ماهی و نارنج بر روی نان) پذیرائی شدند.

حضور هرمزی ها در کنار ژاپنی ها، افتتاحیه نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز
حضور هرمزی ها در کنار ژاپنی ها، افتتاحیه نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز

علاوه بر مردم بومی، میهمانانی از ژاپن نیز حضور داشتند.  خاطره ها و لبخندی که در این خانه دیده می شود در تاریخ هنر این سرزمین ثبت می شود.

حضور هرمزی ها ، افتتاحیه نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز
حضور هرمزی ها ، افتتاحیه نمایشگاه ریکاردو زیپولی در نگارخانه هنر پردیس در جزیره هرمز

بسیاری از مردم و میهمانان با هم عکس گرفتند.

من به عنوان مسئول یک مکان فرهنگی مستقل که تا کنون یک ریال از دولت کمک نگرفته است انتظار حمایت نداشتم. این امر مهم بود که هنرمندان بین المللی در این نگارخانه نمایشگاه گذاشتند و مردم جزیره هرمز حضور گرمی داشتند.

پذیرایی از خانواده ریکاردو زیپولی در مرکز اقامت هنری هنر پردیس در جزیره هرمز
پذیرایی از خانواده ریکاردو زیپولی در مرکز اقامت هنری هنر پردیس در جزیره هرمز

روزهای پس از افتتاحیه چند روزی آقای زیپولی، همسرشان خانم جیانا مگنولفی و پسرش دومینکو میهمان هنرمند سرا بودند.

همزمان با مرکز پردیس آثار آقای زیپولی در برزیل نیز به نمایش در آمدند.  نتیجه آن این بود که مجله فرهنگی میکروکوزموس بخش ویژه ای را به هرمز و مرکز پردیس ارائه داد .

نمایشگاه آقای زیپولی تا 28 فروردین 1392 ادامه داشت. در تمام مدت بازدید کننده های مرکز هنر پردیس از عکس ها بازدید می کردند. در آن زمان هنوز ساختمان تبدیل به موزه نشده بود.

بازدید گردشگران از نمایشگاه ریکاردو زیپولی در مرکز اقامت هنری هنر پردیس در جزیره هرمز
بازدید گردشگران از نمایشگاه ریکاردو زیپولی در مرکز اقامت هنری هنر پردیس در جزیره هرمز
حضور گردشگران در مرکز اقامت هنری هنر پردیس در جزیره هرمز
حضور گردشگران در مرکز اقامت هنری هنر پردیس در جزیره هرمز

 

کودکان هرمزی پس از بازدید نمایشگاه ریکاردو زیپولی در مرکز هنر پردیس در جزیره هرمز سال 1391
کودکان هرمزی پس از بازدید نمایشگاه ریکاردو زیپولی در مرکز هنر پردیس در جزیره هرمز سال 1391

علاوه بر مردم زیادی که در روز افتتاحیه به دیدن نمایشگاه آمده بودند ، در روزهای بعد مردم و حتی کودکان برای دیدن مرکز و عکس ها مراجعه می کردند.

زیپولی، همسرشان خانم جیانا مگنولفی و پسرشان دومینکو، همسر اتل و پسرمان بهزاد. وجه مشترک ما این بود که هر دو یک پسر داریم.

روزهای پس از افتتاحیه چند روزی آقای زیپولی، به صورت خانوادگی در جزیره گشت و گذار داشتیم. وجه مشترک ما این بود که هر دو یک پسر داریم.

ریکاردو زیپولی در طبیعت جزیره هرمز
ریکاردو زیپولی در طبیعت جزیره هرمز

آقای زیپولی عکس های جدید بسیاری گرفتند. آنچه که حضور آقای زیپولی را با هنر محیطی پیوند می داد عکاسی مجدد ایشان از چشمنداز طبیعی بود که 38 سال قبل عکاسی کرده بودند. عکس ها از همان زوایائی تهیه شدند که قبلا تهیه شدند. مقایسه این عکس ها وضعیت محیط زیست را نشان می دهند.  آقای زیپولی عکس های قدیم و جدید هرمز را در دانشگاه ونیز به نمایش گذاشته اند. در سال 1395 زمانیکه به فرانسه رفته بودم پس از سفر به کشورهای پرتقال مراکش تونس و جنوب اسپانیا به ونیز ایتالیا رفتم. چند روزی میهمان خانواده زیپولی بودم. کتاب جزیره هرمز را برای آقای زیپولی بردم. عکس قدیمی او نیز در کتاب چاپ شده است.

دیدار با ریکاردو زیپولی و همسرش در ونیز سال 1395
دیدار با ریکاردو زیپولی و همسرش در ونیز سال 1395
ریکاردو زیپولی در اتاق کار محیط خانه او، ونیز سال 1395
ریکاردو زیپولی در اتاق کار محیط خانه او، ونیز سال 1395

استاد زیپولی زبان و ادبیات فارسی است. اشعار قدیم و جدید

همانطور که اشاره کردم ریکاردو زیپولی او سال ها ریاست بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ونیز را به عهده داشت.

ترجمه اشعار عرفانی در دانشگاه ونیز سال 1395

زمانیکه ونیز بودم با هم به دانشگاه ونیز رفتیم و از نمایشگاه آقای زیپولی بازدید کردیم.

نمایشگاه عکس های قدیم و جدید ریکاردو زیپولی در دانشگاه ونیز سال 1395
نمایشگاه عکس های قدیم و جدید ریکاردو زیپولی در دانشگاه ونیز سال 1395
نمایشگاه عکس های قدیم و جدید ریکاردو زیپولی در دانشگاه ونیز سال 1395

آقای زیپولی پس از آخرین سفر به جزیره هرمز عکس های قدیمی و جدید جزیره هرمز را در دانشگاه ونیز به نمایش گذاشتند.

عکس های نقشه های قدیم خلیج فارس در دانشگاه ونیز سال 1395
عکس های نقشه های قدیم خلیج فارس در دانشگاه ونیز سال 1395

در بخش دیگری نقشه های خلیج فارس و نام های آن به زبان های مختلف به نمایش در آمده بودند.

بخشی از نام های خلیج فارس به زبان های مختلف دنیا در دانشگاه ونیز سال 1395
بخشی از نام های خلیج فارس به زبان های مختلف دنیا در دانشگاه ونیز سال 1395

ریکاردو زیپولی در کوچه های ونیز سال 1395
ریکاردو زیپولی در کوچه های ونیز سال 1395

خانه آقای زیپول در ونیز به دانشگاه نزدیک بود. در روز بارانی پیاده به دانشگاه رفتیم. آقای زیپولی گفتند که سال آینده بازنشسته می شوند. او گفت برای رفتن به دانشگاه باید از میان شلوغی گردشگران راه بروم. خیلی وقت گیر است. پس از بازنشستگی در ونیز نخواهم ماند و به یک جای خلوت خواهم رفت. پیش بینی می کنم که جزیره هرمز چنین آینده ای خواهد داشت. طبیعت و کوچه های بافت تاریخی و پیاده رو های ساحلی آن شلوغ خواهد و زندگی سخت خواهد شد.

 

بازدیدها: 0

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *