احمد نادعلیان پاسخ به تاریخ: آیا رشد گردشگری موجب شد محیط زیست جزیره هرمز تخریب شود؟

در تمامی سال‌هایی که در جزیره هرمز زندگی کردم، علاقمندان و کنشگران محیط زیست زیادی به موزه آمدند و با شناختی که از فعالیت‌های رسانه‌ای من داشتند می‌گفتند: آقای دکتر بهتر بود در جهت شناساندن جزیره هرمز تلاش نمی‌کردید با شناخته شدن آن و آمدن گردشگران جزیره در حال تخریب شدن است. 

پاسخ به انتقاد ها: رسانه گرایی احمد نادعلیان در آثار هنری و تاثیرات آن بر هنر هرمزگان

اما در خصوص آلوده بودن سواحل، تخریب محیط زیست، بردن خاک‌های رنگی و کانی‌ها علیرغم اینکه حالا گردشگران با خود تکه‌هایی را از طبیعت می‌برند یا به فروش می‌رسد، باید این واقعیت تاریخی و اسناد را در نظر گرفت که  شرایط حالا به گونه‌ای است تخریب و بردن دیده می‌شود.  ولی در گذشته آلودگی وجود داشته است و خاک و کانی برده می‌شد ولی کسی به آن فکر نمی‌کرد.

حالا که ماندگاری زیبایی جزیره و معیشت مردم آنجا با هم گره خورده است،  این امید وجود دارد با آگاهی روزافزونی که نشانه‌های آن دیده می‌شود در آینده خود مردم جزیره دوستدار و محافظ طبیعت و محیط زیست آن باشند.  شواهدی دیده می‌شود. اما ما به زمان نیاز داریم.

به عنوان یک فرد و هنرمند در حد توانم برای حفظ محیط زیست تلاش کردم. رفتار شخصی خودم را اصلاح کردم و در موارد بسیاری انتقاد یا مخالفت کردم.  اطلاع‌رسانی کردم و هزینه‌های آن را پرداخت کردم.  اما نگهداری محیط زیست و حفظ آن در حوزه بین المللی ، ملی و در چارچوب یک جزیره به اراده و  توانایی یک فرد وابسته نیست.  افرادی که به جزیره می‌آیند اگر دلسوز هستند باید برای جایگزینی شغل مناسب برای مردم جزیره تلاش کنند.  و در حد توان خودشان اطلاع‌رسانی کنند. همه را ترغیب و تشویق کنند که طبیعت آنجا حفظ شود و محیط زیست آن پاک شود.

منتقدین که در محیط‌های دانشگاهی فعالیت دارند می‌پندارند، قبل از حضور هنرمندان محیط بکری وجود داشته است و مداخله هنرمندان زیست و فرهنگ بومی را مختل کرده است. مشکل افرادی که از بیرون وارد ماجرا شده‌اند این است که تاریخ گذشته جزیره و شرایط اجتماعی آن را نمی‌شناسند

همیشه در زمان جشنواره‌ها بر مسئولیت اجتماعی هنرمندان تاکید داشته‌ام

باری که بر دوش ماست: میخواهیم که به روستا و شهرهای کوچک ایران افتخار کنیم. اجازه ندهیم آبمان را آلوده کنند و خاک ما را ببرند – دیماه 1385 جزیره هرمز در نزدیکی اسکله نمک سنگر معدلی

کارهای ماسه چاپ و طراحی با خاک سرخ احمد نادعلیان در کارگاه هنر محیطی بندرعباس و هرمز- 13 و 15 دیماه 1385

سفر با دانشجویان هنر به جزیره هرمز در بهمن ماه 85 برای برگزاری جشنواره هنر محیطی

تکرار عکس دیماه با گروهی جدید، باری که بر دوش ماست: میخواهیم که به روستا و شهرهای کوچک ایران افتخار کنیم. اجازه ندهیم آبمان را آلوده کنند و خاک ما را ببرند – جزیره هرمز، بهمن ماه 1385 در نزدیکی اسکله نمک سنگر معدلی
مکان تخلیه زباله در جزیره هرمز، در نزدیکی کوه کلاه رستم، سال ۱۳۸۵ ، حیوانات اهلی در آنجا از زباله ها تغذیه می شدند.

تجربه شخصی من و مستنداتی که دارم نشان می دهد که جزیره هرمز قبل از حضور گردشگران سواحل بسیار آلوده ای داشته است و بسیاری از این زباله ها را من “زباله مهاجر” نام گذاری کردم و معمولاً  مسافران قشم و کشتی هایی که در در قسمت تنگه هرمز در دریا هستند احتمالا آن را در آب رها می کنند.  هر زباله ای را در آب رها شود تدریج به ساحل می آید و با جزر و مد در ماسه ها قرار میگیرد. به دلیل سبک بودن بطری ها با وزش باد حرکت می‌کنند و دورتر از ساحل پراکنده می شوند.  

اجرای هنر صدا با زباله ها در مقابل چیدمان بطری های پلاستیکی، ساحل سنگر معدلی، جزیره هرمز، بهمن ۱۳۸۵
آهوی مرده، ، جزیره هرمز، دیماه ۱۳۸۵
روزنامه ایران سه شنبه 16 فروردین 1384
روزنامه ایران سه شنبه 16 فروردین 1384

در همان زمان از دید من خاک سرخ هرمز می توانست در خود جزیره زمینه اشتغال اکثر مردم را فراهم نماید. اما به راحتی و فله ای صادر می شده است.  در گزارش آمده بود که کامیونهای حمل این خاک درست از وسط شهر رد می شود و خاکی که از این کامیونها بلند می شود و در سطح شهر پراکنده می شده است.  غبار کامیونها در حدی بوده است که درختهای این جزیره قرمز شده بودند. خود قلعه پرتقالی ها هم سرخ رنگ شده بود.  پراکندگی بیش از حد آن در سطح شهر امراض و بیماریهای را برای مردم این منطقه در برداشته است. 

در آن زمان به دلیل اعتراض مردم هرمز که چرا سهمی از صادرات به آنها داده نمی شود و مسائل زیست محیطی حدود یک سال بود که صدور آن متوقف شده بود.

پس از چند سال مردم جزیره هرمز مالک 60 درصد سهام خاک سرخ شریک شدند و صادرات آن از سر گرفته شد.

صادرات خاک سرخ جزیره هرمز، اسکله مجاور قلعه پرتغالی ها
صادرات خاک سرخ جزیره هرمز، اسکله مجاور پرتغالی ها
سایت برای تبلیغ صادرات خاک سرخ جزیره هرمز، پس از اطلاع رسانی من بسته شد
سایت برای تبلیغ صادرات خاک سرخ جزیره هرمز، پس از اطلاع رسانی من بسته شد
کانی های اولوژیست در ضلع جنوبی جزیره هرمز دیماه 1385

صادرات محدود به خاک سرخ نبود کانی های اولوژیست و هماتیت نیز با کشتی صادر می شد.

محل صادر کردن کانی های اولوژیست در مجاورت اسکله گردشگی نزدیک کارخانه معدن خاک سرخ، در شرق شهر هرمز

 

 

 

 

معدن نوعی هماتیت در نزدیکی دره مجسمه ها _ ضلع جنوبی جزیره هرمز
انبار کردن نوعی هماتیت در مجاورت قلعه پرتغالی های جزیره هرمز برای خارج کردن از جزیره
حمل نوعی هماتیت که در مجاورت قلعه پرتغالی های جزیره هرمز برای صادراتانبار شده بودند
آلاینده نفتی در سواحل جزیره هرمز، ضلع شرقی جزیره
تیاب بندر، در ضلع غربی شهر هرمز، محلی که لباس ها و شلوارهای گلابتون دوزی شده کهنه در داخل آب دریا رها می شد.
تیاب بندر، در ضلع غربی شهر هرمز، محلی که لباس ها و شلوارهای گلابتون دوزی شده کهنه در داخل آب دریا رها می شد.

ماندن آنها در دریا موجب می شد که به ریز پلاستیک تبدیل شوند و محیط زیست آلوده می شد.

قسمت های پایین شلوار های گلابتون دوزی شده کهنه که از ساحل دریا جمع آوری شده است و در مجموعه موزه نگهداری می شوند.
تیاب بندر، وضعیت فعلی محلی که لباس ها و شلوارهای گلابتون دوزی شده کهنه در داخل آب دریا رها می شد. بر اساس خاطراتی که دارم جمع آوری پارچه های کهنه از این محل، نمایش آنها در موزه و انتشار تصاویر آنها در محیط مجازی نتیجه اش این بود که به این ساحل بیشتر توجه شود و پاکسازی شود.
پارچه نقاشی پشت شیشه، طرح احمد نادعلیان، بازیافت پارچه، تبدیل تهدید به فرصت

 

تیاب بندر، وضعیت فعلی محلی که لباس ها و شلوارهای گلابتون دوزی شده کهنه در داخل آب دریا رها می شد. بر اساس خاطراتی که دارم جمع آوری پارچه های کهنه از این محل، نمایش آنها در موزه و انتشار تصاویر آنها در محیط مجازی نتیجه اش این بود که به این ساحل بیشتر توجه شود و پاکسازی شود.
فرش خاکی اول مدتی پس از ساخت، جزیره هرمز سال 1387

برای هیچ کس پوشیده نیست که اجرای فرش خاکی برای معرفی رسانه ای جزیره هرمز سودمند بود. و به عنوان اثر هنری برای یک یا چند بار قابل قبول بود. اما رویکرد ناصحیح برای معرفی آن و بحث رویکرد گینس به محیط زیست آسیب رساند. از همان ابتدا منتقد این رویکرد بودم و شما می توانید در جستجوی اینترنتی فرش خاکی و نظر نادعلیان با دیدگاه من آشنا شوید. 

زباله های باقیمانده از فرش خاکی اول مدتی پس از ساخت، جزیره هرمز سال 1387

مجریان فرش خاکی در سال های اول در کارگاه من شرکت می کردند. نه تنها محیط زیست را تمیز نمی کردند، بلکه زباله ها را پس از جنجال رسانه ای رها می کردند. خوشبختانه چند سالی است که ساخت آن متوقف شده است. 

موضوع نقاشی با شن های رنگی پیشنهاد و ابتکار من نبود. در پترای اردن و شمال افریقا رایج است. ابتدا گروه هنر نو هرمز شکل ساده آن و بعد خود مردم جزیره از اینترنت یاد گرفتند.

من فقط به آنان آموزش دادم که به جای استفاده از خاک های رنگی، از پودر سنگ و پودرهای رنگی استقاده کنند.  نمونه هایی را جایگزین کنند که احساس جزیره را زنده نماید. حالا حوشبختانه به دلایل آسیب نرساندن به محیط زیست جزیره بسیاری از زنان برای این کار از شن های رنگی استفاده می کنند. با توجه به اینکه نمونه های بدلی آسیبی به محیط زیست وارد نمی کند از گردشگران تقاضا می شود نمونه های بدلی را خریداری کنند.

 

یکی از کوچه های شهر هرمز در گذشته و حال، وضعیت فعلی آن، انتشار تصاویر عکس ها در محیط مجازی و تغییر کاربری خانه ها برای بومگردی نتیجه اش این بود که خود مردم محل محیط زندگی خودشان پاکسازی شود. البته هنوز در بسیاری از موارد از جمله محله اطراف موزه در محل هایی کثیف است.

البته که در یک قضاوت و بررسی عادلانه می‌توان به این نتیجه رسید که در حوزه‌هایی در مسائل زیست محیطی و شاید فرهنگی و اجتماعی جزیره تغییراتی را پذیرفته است همه این تغییرات پیامدهای مثبت و منفی داشته است.  در خصوص مسائل فرهنگی و اجتماعی در زمان مناسب به صورت جداگانه تجربیاتم را می‌نویسم

مشکل منتقدان دوردست و جامعه دانشگاهی این است که آنها برداشت رمانتیکی از هرمز قبل از توسعه دارند. اطلاعات تاریخی کافی ندارند.  پیشنهادات بدیل آنها از دوردست کاربردی نیست. آنها آرزوهای دست نیافتنی را برای جامعه‌ای مطرح می‌کنند که آن را نمی‌شناسند.  

Views: 22

دسته بندی: موزه برچسب ها:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *