قلمرو جغرافیایی خیل های (ییلاق های) سنگسری

من یک سنگسری هستم اجداد من کوچرو بوده اند. همیشه دوست داشتم قلمرو جغرافیایی آنها را خوب بسناسم و معرفی نمایم.

عمده کوچرو های دامنه های البرز و کویر مرکزی ایران سنگسری ها هستند. فاصله دورترین نقطه ی ییلاقی و قشلاقی آنان به بیش از ۱4۰۰ کیلومتر می رسد. چنین مسافتی نشان می دهد که آنها طولانی ترین مسیر کوچ را طی می کنند.  استانهای سمنان، مازندران، تهران، البرز، خراسان بزرگ، گلستان (ترکمن صحرا) ، قزوین، قم و … قلمرو ییلاقی و یا قشلاقی آنها بوده است.

 

در زمانیکه کارگاه گردشگری کوچروهای سنگسری برگزار شد یکی از کارهای مطرح شده در کارگاه شروع شناسایی موقعیت خیل های (ییلاق ها) سنگسری بود.  فهرست اولیه آن تهیه شده است.

پیش از کارگاه در سنگسر عزیزان مسیر کوچ را شناسایی و نقشه هایی تهیه کرده اند.

در بسیاری از کتاب ها مرتبط با سنگسر تعدادی از ییلاق ها قید شده بودند. عزیزانی که این متن را می خوانند در تهیه پیشینه پژوهش کمک کنند و منابع قبلی را در بخش دیدگاه ها در پایان این نوشته اضافه کنید. و یا می تواند در دایرکت ایستاگرام احمد نادعلیان ارسال کنید.

@ahmad.nadalian

پژوهشگر محترم آقای محمد علی صباغیان در این زمینه تلاش داشتند و فهرست طولانی را تهیه کرده بودند. شخصا در این زمینه پژوهش داشتم و فهرستی داشتم. بر اساس گفتگوها با عموهایم و یکی از بزرگان فامیل عباس خانجانی تهیه شده بود. در کارگاه افراد بسیاری تلاش کردند.

در فضای مجازی بسیاری از افراد مثل آقای محمد رضا دوست محمدی بسیار فعال بودند و خیل های زیادی را معرفی کردند.  سرکار خانم صبوری اطلاعات مطرح شده در کارگاه و گروه موجود در شبکه مجازی مربوط به آن را به صورت فهرست الفبایی تنظیم کردند. خانم افسانه طالبی نیز در زمینه تهیه نقشه اقدام کردند. خانم نرجس عبیری در مرکز پردیس فهرست را برای بارگزاری در سایت آماده کردند.

 توجه احتمالا در فهرست ارائه شده در اینجا کمبود ها ، اشتباهات و ایرادهای زیادی وجود دارد. تا تصحیح نشده است برای پژوهشی استفاده نشود تا  تصحیح  شود. هدف از نشر این است که از اطلاعات و دانش همه سنگسری ها استفاده شود و اطلاعات کامل شود و خیل ها و خانواده هایی که ذکر نشده اند اضافه شود.

در ضمن عزیزان سنگسری مکان های کویری سنگسری ها را نیز در بخش نظر دهی ارسال نمایند. نام پلیمال ، نزدیکترین روستا و شهر آن و نام کویر آن ذکر شود. در صفحه جداگانه ای فهرست آنها در دسترسی عموم قرار می گیرد.

 

 

 

 

 

 

اسامی خیل ها ، روستا یا شهر نزدیک آن ، خانواده های ساکن و استان

آل میون 

اتاق سره  نزدیک هیکوه      بینش و رشیدی

ازابرک  رحمانیان نزدیک حاجی آباد و عباس آباد سنگسر

ازاورک      چاشم و آسرون   رحمانی  ، اطراف سنگسر

ازگو   یا اژگو   جاشلوبار48کیلومتری   سیدعلیان ، اطراف سنگسر

اسپی دشت   جاشلوبار45کیلومتری  نورانی ، اطراف سنگسر

استال سر در مروانک پلور در حال حاضر ویلا سازی شده است.

اسوران  چاشم و آسرون  دوست محمدی ، اطراف سنگسر

اشلک 

اصلاح وریار 

الرم   انتهای سر لار(گزل دره)  حدادیان-کسائیان-احقاقی-مختاری  تهران

الرم بالا   اطراف دامنه قله دماوند و لار    احقاقی-حدادیان

الغنن 

الیاور  جاشلوبار  بنائیان ، اطراف سنگسر

امرگ  اطراف لزور و ارجمند  معصومیان تهران

املا    بین لاسم و زیار  محمود ذوالفقاری  مازندران

انجیل  مناطق لاریجان  درخشانی-شهریاری-سعیدی  مازندران

انر و کشونه  عباسقلی نادعلیان

انزو  دربند عباسیان ، سه کیلومتری سنگسر

انگمار  دشت لاسم

اور چله  چاشم و آسرون   پیراسته-حسین پور ، اطراف سنگسر

اورنگ پلنگ   دامنه شرقی کوه نیزوا    دوست محمدی ، اطراف سنگسر

اورون  جاشلوبار 45 کیلومتری    ملک احمدی-صباغیان-صلواتی-شهریاری ، اطراف سنگسر

ایکتاش  جاده پیغمبران   احسانی-ابراهیمی

آل میون   دلارستاق   حاج رضا کسائیان   مازندران

بجنور

بستانه اطراف جاده پیغمبران بینائی-خاتمی  سمنان

بسته مرگ

بشم بن*  بعدازگردنه بشم  مستخدمین حسینی-پسران سام وردی ، اطراف سنگسر

بغنه  -چشمه علی   ربانی-مددکار-قندیان دامغان

بلو  اطراف جاده پیغمبران سمنان  ابراهیمی-خاتمی-کسائیان   سمنان

بیروش  

بوالقلم  مناطق لاریجان  درخشانی   مازندران

پاکبود  اطراف بلده و نمارستاق  حامدی مازندران

پردمه  مناطق لاریجان  درخشانی   مازندران

پرسان یا پرسون دامنه کوه شاهوار سلطانیان  گلستان

پشت طول  جاشلوبار    نورانی   دوست محمدی-نورانی-تک

پل

پلنگ پشته   چاشم و آسرون ، اطراف سنگسر

پنو  جاشلوبار45کیلومتری  نادعلیان  ، اطراف سنگسر

پنیری 

پنیریه نمارستاق  صباغیان-جوادی-کسائیان-روشنیان  مازندران

پیازمرگ*  فیروزکوه  سیف علیان

تالاج   جاشلوبار32کیلومتری   نبیلی ، اطراف سنگسر

تجیرک  ییلاقات همجوار چمن خو  ذالفقاری-دوست محمدی

تشکیلا   اطراف جاده پیغمبران خراسانی  سمنان

تنگه ملا محمد  جاشلوبار30کیلومتری  فیروزی  ، اطراف سنگسر

تهجریک   ارجمند فیروزکوه ذوالفقاریان

جمبن

جوچال   شمال روستای ده صوفیان حیدریه-سیف علیان

جوگاره جاشلوبار36 کیلومتری متولیان

چال لاکا فیروزکوه تبیانیان

چال میش اطراف فیروزکوه  بهروز امینی

چاشم پارسا علی‌اکبری

چشمه کلون دامنه کوه دماوند عباسیان

چمند خو اطراف لزور و ارجمند عدالت فر-سعیدیسیف علیان-مومنیان

چمه بن یا چرمبند دلارستاق پورهاشمی-صباغیان-احقاقی-سمندی

چپک 5کیلومتری روستای پلور عبدالحسینی-پورهاشمی-هاشمی نسب-صالحی فرد

چیکرو تبیانیان

حاج کلا فیروزکوه تبیانیان

خجیر دشت چاشم کوهزادی

خاسپزون اطراف فیروزکوه سیف علیان

خریم مناطق لاریجان صمدیان

خنه سر حوالی چاشم  ، اطراف سنگسر

خنه حوالی گدوک بینشیان-اصغری نژاد-دادجم فیروزکوه

خوریه 10کیلومتری آسرون  دوست محمدی ، اطراف سنگسر

خوریه بالا چاشم و آسرون  دوست محمدی  ، اطراف سنگسر

خوریه پایین چاشم و آسرون ذوالفقاری ، اطراف سنگسر

خینگ چاشم وآسرون دوست محمدی ، اطراف سنگسر

خی

دازگاره دازگاره خانجانی  ، اطراف سنگسر

داور

دجمار بالا مناطق لاریجان غنیان-شاهورانی

دجمار پایین مناطق لاریجان صفائی

در چشمه

در دل

درارو*

داز پشت چاشم و آسرون سعیدی ، اطراف سنگسر

درازو فیروزکوه غنیان-فرخی پور

درویشو ضلع جنوبی نیزوا سعیدی  ، اطراف سنگسر

دریاچه تارا اطراف فیروزکوه گلستانی

دشت لاسم اطراف نجفدر لاسم و پلور پیراسته

دلبونک

دلره

دیکتاش اطراف دامنه قله دماوند و لار

دیوآسیاب  فریدونیان-رحمانی

رحمانه چاشم حاج کارون  ، اطراف سنگسر

رختی

رخش* فیروزکوه پارسا

رضا آباد بالا رضاآباد دوست محمدی-جوادیان  ، اطراف سنگسر

رضا آباد پایین رضاآباد جوادیان  ، اطراف سنگسر

رضاآباد

ریز سر دانه کوه کیجا قلعه  پارسا-علی اکبری-وفائیان

روونه  اعظمی نزدیک چاشم و شهمیرزاد

زردطول جاده پیغمبران

زیار زیر روستای زیار لاسم (اجاره ای) سال 1344 نادعلیان

زیر سر  ۲۲کیلومتری شمال چاشم ، اطراف سنگسر

ساج

سارو اطراف جاده پیغمبران  عرب

سارک جاده چالوس  برادران پویاو مستخدمین

سالون ورزا پیست اسکی لواسانات

ساون

سائو  فناعیان نزدیک مرگ سر در مسیر فرعی فیروزکوه به سمنان

ستانه*

سرآور شهمرزاد-فولادمحله پروری نژاد-فامیلی

سرخ گمبه اطراف لزور و ارجمند ذوالفقاریان

سرسنگ اطراف دماوند و لار اضیل منش

سرلشت* چاشم-چشمه روزیه

سرند اطراف جاده پیغمبران سمنان احسانی

سروک

سفید آب اطراف نجفدر لاسم و پلور دوست محمدی

سنگ چشمه جاشلوبار35کیلومتری نورانی-صباغیان

سیارو

سیارس بالا اطراف نجفدر لاسم و پلور عبدالحسینی

سیارس پایین اطراف نجفدر لاسم و پلور عبدالحسینی

سیارس 5 کیلومتری روستای لاسم  عبدالحسینی-دوست محمدیان

سیاه بیشه محدوده تونل کندوان عباسیان

سیاه چال

سیاه خونی چاشم وآسرون  دوست محمدی

سیاه دره جاشلوبار50کیلومتری کی پور-فردوسی

سیاه رو نمارستاق  درخشانی

سیاه کله سر مناطق لاریجان  قلعه بانی-دخشانی

سیاه کوه چاشم  پارسا-چراغی،  ۲۱ کیلومتری شمال چاشم پارسا و هیکویی ها

سیاه وره

سینه جلال دامنه کوه شاهوار  دکتر سیف علیان

شاه پسند جنب اوپرت-روستای هیکوه  چراغی-پارسا،  ۲۴کیلومتری شمال چاشم فقط پارسا

شاه وران اطراف جاده پیغبران   دهقان لو

شند ستون جاشلبار45 کیلومتری  سیدعلیان

شریعت آباد اطراف جاده پیغمبران سمنان  خاتمی-شریعت پناهی

شلمجاری اطراف نجفدر لاسم و پلور نادعلیان

شهری

شیرین چشمه  (اجاره ای) سال 1342 نادعلیان

 

شیور کش

صرجو خونی

طالقان مرتع زرد گله  برادران علمدار

علیزن مناطق لاریجان  شهریاری

غرقو فیروزکوه تبیانیان

کافر دره چاشم و آسرون  پلنگی

کاهش کاهش شهمیرزاد  رشیدی-جباریان

کشخورک و ابهراد

کشونه یا انر نمارستاق  حاج عباسقلی نادعلیان و برادرانش

کلاته خیج  (اجاره ای) سال 1342 نادعلیان

کلارخون اطراف فیروزکوه  نورانی

کلباد اطراف فیروزکوه  سیف علیان

کل بنگاه

کنگل چشمه جاشلوبتر36کیلومتری  نورانی-تبیانی

کواره شمال غربی کوه دماوند  عیسی خان رشیدی

کوچک سائو جاشلوبار طالبیان

کوه اره نمارستاق  عیسی خان رشیدیان-صباغیان

کیجنا

کبک ساون

گته چال بین لاسم و زیار دوست محمدی-حامدی

گداربن جاشلوبار33کیلومتری  ملک احمدی-صباغیان-شهریاری-صلواتی

گدوک فیروزکوه عباسیان-بینشیان

گر گمبه شهمیرزاد  احسانی

گرما نور

گرنا کوه اطراف دامنه قلعه دماوند و لار شاهورانی

گرنتول شهمیرزاد  اسکندری

گرو شهمیرزاد  معلمان

گروک

گزنگوله شهمیرزاد خادمیان

گل زرد منظریه پلور-دشت قرینی ، سمندی

گنبد دشت جاشلوبار تبیانی-نورانی

گنتچال

گور خون

گونا* اطراف جاده پیغمبران

گونگ چال ضلع غربی کوه دماوند  کسائیان-معینی-ناظری-حاج علیان

گیجنا نمارستاق ادب

گِیْنَکْ جاشلوبار 56کیلومتری  پروری نژاد

لرا نمارستاق  نبیلی

لاج  دربندشهمیرزاد  درودی

لوتورو فیروزکوه تبیانی

لرک مناطق لاریجان  سیف علیان

لاور اطراف بلده و نمارساق  ادب

لولشت فیروزکوه  غنیان-ربانی-رشیدی

لارک و مریمزا شهمیرزاد  صفاخواه

مازگیدان اطراف نجفدر لاسم و پلور معروفی

مرگسر اطراف فیروزکوه  تورانیان

مس سائو جاشلوبار اقدسی-هدایتی

ملارکو دماوند-جاد هراز-آب گرم لاریجان

مرجوخونی اطراف فیروزکوه  توفیقیان

موزون مناطق لاریجان درخشانی

میدانک وگتورون اطراف لزو و ارجمند  کسائیان

میلوزون

مینو بعد از گردنه بشم  دوست محمدی

میورد فیروزکوه غنیان

نجف در اطراف نجفدرو لاسم و پلور  شبریان

ناذر نمارستاق  درخشانی-معینی

ناظر  پورهاشمی

نرم و چپک

نمارستان

نوا مناطق لاریجان میرزائیان

نوکه جاده پیغمبران سمنان  احسانی

نون نل دلارستاق  زنده یاد هاشم  تبیانان

هلوم زینور مناطق لاریجان  مختاری-صباغیان

هلیوم مناطق لاریجان  معینی

همرنه چال

همزنه چال نمارستاق  صفائی-

ونزه اطراف فیروزکوه  سیف علیان

ول دره نمارستاق  نادعلیان-شعبان پور

ولبونک   چاشم مرادعلیان

ورچشمه اطراف فیروزکوه  فامیلی

 

در بسیاری از کتاب ها مرتبط با سنگسر تعدادی از ییلاق ها قید شده بودند. عزیزانی که این متن را می خوانند در تهیه پیشینه پژوهش کمک کنند و منابع قبلی را در بخش دیدگاه ها در پایان این نوشته اضافه کنید. و یا می تواند در دایرکت ایستاگرام احمد نادعلیان ارسال کنید.

@ahmad.nadalian

کوچرو های سنگسری و محیط زیست پایدار

آرشه خاص‌ترین محصول لبنی سنگسری‌ها

سهیلا غنیان دختر کوچرو سنگسری

بازدیدها: 0